Miloš Crnjanski

Biografija Miloša Crnjanskog

Miloš Crnjanski bio je srpski književnik i jedan od najznačajnijih stvaralaca srpske literature XX veka. Istakao se kao pesnik, pripovedač, romansijer i publicista. Bavio se i likovnom kritikom. Miloš Crnjanski rođen je 1893. godine u Čongradu (mala varošica u Mađarskoj) od oca Tome i majke Marije, rođene Vujić. Mala porodica Crnjanski živela je u bedi. Osnovnu školu završio u srpskoj veroispovednoj školi u Temišvaru. Maturirao je u temišvarskoj gimnaziji kod katoličkih fratara pijarista. Godine 1913. Crnjanski je upisao studije medicine u Beču koje nikada neće završiti. Vest o ubistvu austrijskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda zatekla ga je u Beču. Na samom početku Prvog svetskog rata Miloš Crnjanski je mobilizovan u austrougarsku vojsku i poslan na galicijski front da juriša na Ruse, gde je uskoro ranjen. Veći deo vremena od 1915. Crnjanski provodi u ratnoj bolnici u Beču. Posle propasti Austro-Ugarske i stvaranja Kraljevine SHS, Miloš Crnjanski odlazi u Zagreb, a zatim u Beograd, gde se najduže zadržao. 1919. u Beogradu se upisuje na Univerzitet gde studira književnost i uređuje list "Dan". 1920. upoznaje se sa Vidom Ružić sa kojom će se 1921. i venčati. 1922. je bio nastavnik u pančevačkoj gimnaziji, iste godine je stekao diplomu na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Između 1923. i 1926. Crnjanski radi kao profesor jedne gimnazije u Beogradu i saradnik uglednog lista "Politika". Istovremeno, izdaje "Antologiju kineske lirike" i novinar je ulistu "Vreme". Prvu pesmu Crnjanski je objavio u somborskom listu Golub kao petnaestogodišnjak. Prvu knjigu objavio je 1918. godine i bila je to drama Maska. Zatim objavljuje zbirku pesama Lirika Itake (1919), Priče o muškom (1920) i Dnevnik o Čarnojeviću (1921). 1927. godine u "Srpskom književnom glasniku" izlaze prvi nastavci njegovog romana Seobe, za koji nešto kasnije dobija nagradu Srpske akademije nauka. U periodu između 1935. i 1941. radi u diplomatskoj službi u Berlinu i Rimu. Po izbijanju Španskog građanskog rata, Crnjanski je kao dopisnik lista Vreme izveštavao iz Frankovog štaba. Podržavao je Franka i falangistički pokret u svojim tekstovima. Posle Španije, bio je dopisnik iz Rima i podržavao je Musolinija i italijanski imperijalizam. Po izbijanju Drugog svetskog rata evakuisan je iz Rima i preko Madrida i Lisabona avgusta 1941. odlazi u London. Drugi svetski rat i dugi niz poratnih godina Miloš Crnjanski je proveo u emigraciji u Londonu, gde 1951. uzima britansko državljanstvo. Pokušava da živi od pisanja ali kako u tome ne uspeva, prihvata se raznih fizičkih i službeničkih poslova nedostojnih njegovih kvalifikacija (službenik je u obućarskoj radnji, radi kao raznosač u knjižari i sl.). Po sopstvenom svedočenju, bio je „vrlo blizu samoubistva“. Za vreme boravka u Londonu nastaje knjiga Roman o Londonu - koja je objavljena tek 1971. i za koju dobija NIN-ovu nagradu za roman godine, a nešto kasnije i najznačajni delo Crnjanskog - druga knjiga Seoba. U Jugoslaviju se vratio 1965. godine uz saglasnost državnog vrha, zahvaljujući posredovanju jugoslovenskog ambasadora u Londonu Srđana Price. Poslednjih godina sve više poboljeva od arterioskleroze, gubi volju za životom, povremeno se gubi i teško se kreće. Miloš Crnjanski preminuo je u Beogradu 1977. godine i sahranjen u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju u Beogradu. Za života objavio je tri knjige poezije: 1919 - Lirika Itake; 1954 - Odabrani stihovi; 1962 - Lament nad Beogradom; Najpoznatije pesme Miloša Crnjaskog su: Sumatra, Mizera, Serenata, Stražilovo, Trag...

Bele ruže

Bele ruže

Bolesni pesnik

Bolesni pesnik

Ditramb

Ditramb

Groteska

Groteska

Himna

Himna

Ljubav

Ljubav

Mizera

Mizera

Na ulici

Na ulici

Naša elegija

Naša elegija

Nova serenata

Nova serenata

Oči

Oči

Priča

Priča

Prolog

Prolog

Putnik

Putnik

Samoća

Samoća

Serenata

Serenata

Slava

Slava

Smiraj

Smiraj

Spomen Principu

Spomen Principu

Srp na nebu

Srp na nebu

Stražilovo

Stražilovo

Sumatra

Sumatra

Tradicije

Tradicije

Trag

Trag

Uspavanka

Uspavanka

Vatromet

Vatromet

Vetri

Vetri